Tło Małopolska

Zapomniane pamiątki historii

25.05.2015

W dzisiejszych czasach dla wszystkich kapliczki to po prostu zwykłe małe budowle koło dróg, albo obrazy powieszone w dziwnych dla nas miejscach. Zazwyczaj omijamy je, nie zwracając na nie uwagi albo zauważamy. Dzieje się tak zapewne dlatego, że one są wszędzie: we wsiach i na ich skraju, w lasach, na polach i łąkach, na skrzyżowaniach dróg i rozdrożach, w przydomowych ogrodach, nad rzeczkami i strumieniami. Mają przeróżny wygląd. Jedne proste i skromne , inne kolorowe i pełne przepychu. Rzeźbione w drewnie i kamieniu, malowane na drewnie, przybite do drzewa, zbudowane z polnego kamienia, usadowione w małych drewnianych lub murowanych domkach.

Według definicji to:

niewielka budowla kultowa, wznoszona przy drogach lub rozdrożach w celach wotywnych, dziękczynnych, obrzędowych itp., w najprostszej formie drewniana skrzynka z obrazem lub rzeźbą – świątkiem Jezusa, Matki Bożej lub świętego, zawieszona na drzewie lub słupie. W formie rozbudowanej to niewielka forma architektoniczna drewniana lub murowana, czasami mała kaplica

Dla nas jednak przecież to znak wiary naszych przodków, nasza historia, przeszłość o której warto pamiętać , a wręcz powinno się. To dzięki temu jest tak jak jest , bo w końcu to wszystko stworzyła przeszłość.

W żadnych źródłach nie ma określonego dokładnego czasu rozpoczęcia budowy kapliczek. Tego można się jedynie domyślać. Wpisując w internecie hasło " kapliczki " pojawiają się strony w których można wyczytać wiele różnych wersji na ten temat.

Jedna z nich mówi, że mają one grecko-rzymskie pochodzenie. Przypuszcza się tak , gdyż występują one w greckiej powieści Longosa, który żył w II wieku. W świecie rzymskim określano je terminem ,,lar aria”, co z łaciny oznaczało dusze zmarłych, czczone w Rzymie jako bóstwa opiekuńcze domu i szczęścia domowego, chroniące od nieszczęść. W kapliczkach umieszczano je jako figurki-laleczki. Modlono się do nich, składano ofiary. Jest to bardzo podobny obraz tworzenia miejsca i znaczenia tego typu obiektu w polskim pejzażu, jaki mamy teraz. Ludzie stawiają kapliczki, modlą się do nich, mają nadzieję że przyniosą one szczęście, które człowiek pragnie i uchronią go od nieszczęścia.

Według kolejnej wersji nazwa "kapliczka" wywodzi się od łacińskiego wyrazu ~cappa, czyli płaszcz. Domniemywa się, że chodzi tu o płaszcz św. Marcina( ur. ur. pomiędzy rokiem 316 a 317 ), biskupa z Tours, który przechowywany był w specjalnej celi – pomieszczeniu wewnątrz specjalnego, niewielkiego kultowego budynku o charakterystycznych kształtach, zwanym właśnie „kaplicą”.

Według innych przypuszczeń już św. Ambroży, biskup Mediolanu z II poł. IV wieku wspominał o kapliczkach jako o miejscach kultu.

Istnieją też hipotezy dopatrujące się przedchrześcijańskiej genezy kapliczek. Według nich, np. rzadko spotykany na Warmii typ kapliczek słupowych (kapliczek umieszczonych na drewnianych lub murowanych wysokich słupach), jest niezwykle podobny do pogańskich słupów kultowych. O "pogańskich kapliczkach" pisał choćby Nestor w IX w.

Jak widać mają one długą i ciekawą historię. Mogły powstać w IX w. , końcem lub początkiem wieku IV albo nawet już w II wieku. Możliwe , że ich geneza sięga dalej, w końcu dokładnej daty nie zna nikt.

Kapliczka w JodłówceZdjęcie przedstawia jedną z kapliczek w Jodłówce. Znajduje się ona na krańcu wsi przy drodze na jednym z drzew. Przybita do pnia nie jest niestety bardzo widoczna. Na wiosnę , kiedy zaczyna wszystko kwitnąć ,niestety powoli zaczynają przysłaniać ją liście. Ta piękna pamiątka historii zostaje zapomniana. Być może dla wielu nie jest ona jakaś specjalna , ponieważ jest to tylko obraz w drewnianej ramie z daszkiem i krzyżem na górze przedstawiający w złotych kolorach, w złotym płaszczu Matkę Bożą z Dzieciątkiem na rękach. W dodatku w tej wsi a zwłaszcza gminie, takich, a nawet ładniejszych kapliczek jest mnóstwo. Ta jednak jest wyjątkowa. Powieszona tam została zapewne do oddawania czci Bogu, bo tak robiono, kiedy do kościoła było daleko. Możliwe też , że wisi tam aby wskazywały właściwą drogę. Dokładnie nikt tego nie wie, ponieważ ich historia została już dawno zapomniana, jak wielu innych. Ludzie zapominają , albo nie chcą pamiętać , bo chcą być "nowocześni". Ale czy to słuszne ? Przecież to w pewnym sensie nasza kultura, to co większość z nas wierzy.

Jest jednaj jeden plus zapomnianej przez wszystkich historii tego cudownego miejsca- teraz każdy może je odwiedzać i po prostu jej poszukać. To wspaniała atrakcja dla ludzi lubiących podróże, odkrywać stare prawdy i zabytki. Dlatego warto odwiedzić to miejsce, jak i wiele innych , podobnych w okolicy choćby przejeżdżając tamtędy.

0.0/5

Liczba ocen: 0

Miejsca w pobliżu

Muzeum Motyli Arthropoda - Bochnia

Kategoria: Muzea

Muzeum powstało w 2009 roku na bazie kolekcji motyli, będącej własnością Jacka Kobieli....

Kopalnia Soli - Bochnia

Kategoria: Kopalnie i studnie

Zabytkowa Kopalnia Soli Bochnia to najstarsza na ziemiach polskich kopalnia, w której rozpoczęto...

Zamek Kmitów i Lubomirskich - Nowy Wiśnicz

Kategoria: Zamki

Jest to jedno z najcenniejszych w Polsce dzieł wczesnobarokowej architektury rezydencjonalno...

Ruiny Zamku Królewskiego - Czchów

Kategoria: Zamki

Ruiny zamku w Czchowie na wzgórzu zwanym Baszta nad Dunajcem w powiecie brzeskim. Zamek,...