Collegium Maius, najstarszy budynek Akademii Krakowskiej (dziś - Uniwersytetu Jagiellońskiego), to miejsce, gdzie można znaleźć prawdziwe skarby. Na przykład, w roku 1493, podczas przebudowy, która nadała kolegium dzisiejszy kształt, znaleziono tam 95 złotych pierścionków, 15 naszyjników, złoty łańcuch z szafirami, rubinami i perłami, sztabkę złota i 2480 złotych monet. Mógł być przy tym wydarzeniu obecny Mikołaj Kopernik, który akurat wtedy na krakowskim uniwersytecie studiował.
Collegium Maius nie powstało równocześnie z Akademią Krakowską założoną w 1364r. przez Kazimierza Wielkiego. Pierwsze wykłady mogły odbywać się na Wzgórzu Wawelskim bądź w Kazimierzu, miasteczku tuż pod Krakowem. Dopiero pomoc finansowa i opieka królowej Jadwigi i króla Władysława Jagiełły przyspieszyły rozwój uniwersytetu i budowę kolegiów w samym mieście. To Jagiełło kazał wykupić budynek przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Św. Anny i Jagiellońskiej (100 m od Rynku) i przeznaczył go głównie dla profesorów teologii. Ze względu na spore rozmiary i ważną funkcję obiekt ten nazwano Collegium Maius, czyli Kolegium Większym.
Okazały, ceglany budynek z malowniczym dziedzińcem był dla profesorów nie tylko miejscem pracy, ale i domem. Pierwsze i drugie piętro podzielone były na niewielkie, ale raczej wygodne mieszkanka, poza tym na pierwszym piętrze znajdowały się: sala wspólna, duża sala wykładowa i biblioteka. Spotkania z uczniami miały miejsce w tzw. lektoriach na parterze. W kilku z tych sal wykładowych zachowały się do dzisiaj na ścianach siedemnastowieczne rysunki ilustrujące zagadnienia matematyczne i fizyczne. Do budynku przylegał ogródek oddzielający Kolegium Większe od Mniejszego (Minus) i od burs, gdzie mieszkali studenci.
Obecnie w Collegium Maius mieści się niewielkie, ale bardzo ciekawe muzeum, które opowiada historię Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wejście do niego prowadzi przez dekoracyjną Złotą Bramę, a wnętrza zaskakują bogatym wyposażeniem, jakiego nie ma chyba żaden inny budynek w Krakowie. Uwagę przyciągają zwłaszcza drewniane stropy i ławy w auli, która do dzisiaj jest wykorzystywana, np. podczas uroczystości nadania doktoratów honoris causa czy habilitacji. Co więcej, małe pokoiki wypełnione tysiącami różnorodnych przedmiotów mogą stwarzać wrażenie lamusa, gdzie da się wyszperać fascynujące starodawne skarby. Na przykład, wśród pomocy naukowych znajduje się globus z samego początku XVI w., na którym zaznaczono już nowoodkrytą Amerykę. Wśród przyrządów chemicznych jest aparatura, która posłużyła Karolowi Olszewskiemu i Zygmuntowi Wróblewskiemu do pierwszego w świecie skroplenia tlenu i azotu. Są i pamiątki po królach, m.in. srebrne berło rektorskie z daru królowej Jadwigi, puchar ofiarowany przez Aleksandra Jagiellończyka i czekolada niedojedzona przez Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Zwiedzanie muzeum urozmaica zegar z kurantem, który co dwie godziny (czyli o godz. 9., 11., 13., 15. i 17.) gra pieśń studentów „Gaudeamus igitur” oraz charakterystyczną melodię z XVI w. Przed tarczą zegara przesuwa się wtedy sześć figurek przedstawiających postacie ważne w historii uniwersytetu. Pochód prowadzi woźny uniwersytecki ze skrzyżowanymi berłami, czyli symbolem wszechnicy, za nim idą królowa Jadwiga, Jagiełło, Jan Kanty (święty profesor teologii), Hugo Kołłątaj, który przez cztery lata był tu rektorem, oraz pierwszy rektor akademii – Stanisław ze Skalbmierza. Zegar, choć nie pochodzi z dawnych czasów, jest popularną atrakcją Krakowa.
Collegium Maius to miejsce, które podnosi na duchu: przypomina czasy świetności Krakowa i godne naśladowania postacie swych dobroczyńców, wybitnych naukowców i zdolnych studentów. Cieszy oczy estetyczną bryłą budynku i pięknym wyposażeniem. Zdecydowanie, po katedrze wawelskiej i Kościele Mariackim, jest to jedna z najwspanialszych skarbnic Krakowa.
